Phương pháp sản xuất Kit ELISA định lượng hormon 17-hydroxyprogesteron (17-OHP) dùng để chấn đoán bệnh tăng sinh tuyến thượng thận

09/01/2024

Bệnh tăng sinh tuyến thượng thận bẩm sinh là bệnh rối loạn tổng hợp hormon tuyến thượng thận 17-OHP, một chất được cơ thể sử dụng tạo ra cortisol. Sự sản xuất cortisol được xúc tác bởi một số enzym, nếu một hoặc nhiều các enzym thiếu hoặc rối loạn chức năng, hậu quả là số lượng trung bình cortisol được sản xuất giảm và tiền chất của cortisol là 17-OHP tích tụ trong máu gây nam hóa ở nữ.

Qua chương trình sàng lọc sơ sinh, tỷ lệ mắc bệnh này trên thế giới là từ 1/10.000 đến 1/15.000 trẻ sơ sinh. Nếu một trẻ sơ sinh 3-5 ngày tuổi có nồng độ 17-OHP tăng đáng kể (≥10ng/ml huyết tương) là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán xác định bệnh tăng sinh tuyến thượng thận bẩm sinh. Phát hiện, chẩn đoán và điều trị sớm bệnh lý này trong vòng 2 tuần đầu sau sinh giúp trẻ phát triển khỏe mạnh bình thường. Bệnh này được khuyến cáo sàng lọc trên tất cả trẻ sơ sinh, đo đó nhu cầu tại các cơ sở y tế về số lượng kít chẩn đoán bệnh này là rất lớn.

Kít ELISA định lượng 17-OHP trong huyết tương đã được công bố năm 1987 bởi Công ty Immunodiagnostic, tuy nhiên, việc ứng dụng các kít này vào thực tế chẩn đoán bệnh tăng sinh tuyến thượng thận ở Việt Nam gặp nhiều khó khăn do giá thành cao và không chủ động được nguồn cung cấp kít.

Bằng độc quyền Giải pháp hữu ích số 0003126 được Cục Sở hữu trí tuệ cấp cho PGS.TS. Nguyễn Thị Xuân và các nhà khoa học Viện Nghiên cứu hệ gen đã đề xuất phương pháp sản xuất kít ELISA định lượng hormon 17-OHP trong huyết tương, dùng để chẩn đoán bệnh tăng sinh tuyến thượng thận, từ đó tiến tới cung cấp một phần kít chẩn đoán bệnh, phục vụ nhu cầu rất lớn hiện nay ở trong nước và trên thế giới. Bằng Giải pháp hữu ích này thuộc dự án sản xuất thử nghiệm “Nghiên cứu sản xuất kít ELISA chẩn đoán bệnh thiếu men G6PD, bệnh suy giáp bẩm sinh và bệnh tăng sinh tuyến thượng thận bẩm sinh”, mã số UDSXTN.04/18-19 do RÚT TIỀN 188BET cấp kinh phí thực hiện.

Kít ELISA này của các nhà khoa học Viện Nghiên cứu hệ gen khác với loại kít hiện có trên thế giới về kháng thể phát hiện. Kít ELISA theo bằng độc quyền giải pháp hữu ích sử dụng kháng thể phát hiện gắn biotin kết hợp với kháng thể bắt, streptavidin liên hợp với HRP và kháng nguyên 17-OHP. Kháng thể bắt là kháng thể đa dòng được tạo ra từ việc gây đáp ứng miễn dịch thỏ bằng cách tiêm protein 17-OHP cộng hợp với BSA dưới da bụng thỏ, kháng thể phát hiện được gắn biotin là kháng thể đơn dòng thương mại.

Việc tự sản xuất kít ELISA này là rất cần thiết bởi chất lượng kít tương đương so với kít nhập ngoại, nhưng giá thành thấp hơn nhiều lần, và thời gian sản xuất ngắn, không mất thời gian vận chuyển, dễ dàng đáp ứng được nhu cầu xét nghiệm sàng lọc bệnh, góp phần nâng cao chất lượng dân số Việt Nam.

Thanh Hà